Czym jest cukromierz?
Cukromierz, czasem zwany również winomierzem, jest urządzeniem służącym do pomiaru stężenia cukru w danej cieczy. Przypisuje mu się funkcję aerometru, który mierzy gęstość cieczy za pomocą siły wyporu, z jaką owa ciecz oddziałuje na ciało stałe, zanurzone w niej. Cukromierz jest wykorzystywany w winiarstwie, w celu określenia zawartości cukru w moszczu i brzeczkach. Zazwyczaj przyjmuje postać plastikowej rurki z obciążnikiem lub szklanej kuli. We wnętrzu urządzenia znajduje się skala określająca stężenie cukru.
Jak obliczyć zawartość alkoholu?
Aby poprawnie przeprowadzić proces zbadania stężenia alkoholu w cieczy należy najpierw zanurzyć cukromierz w probówce lub menzurce wypełnionej badaną cieczą i odczytać na wykalibrowanej skali do jakiej wartości dotarł, pamiętając przy tym, że wartość podana na cukromierzu odpowiada 100 gramom wody. Cukromierz powinien luźno się unosić, nie przylegając do żadnej ze ścianek naczynia. Odczyt powinno poprzedzać energiczne wstrząśnięcie, tak aby zniknęły bąbelki gazu, wydzielane podczas procesu fermentacji roztworu i czepiające się oraz podnoszące przyrząd pomiarowy. Po dokonaniu tej czynności można odczytać wskazania cukromierza w punkcie styku cieczy z trzpieniem aerometru. Wyniki uznaje się za prawidłowe, gdy po ponownym wykonaniu w tych samych warunkach, przez tę samą osobę różnią się o nie więcej niż 0,001 g/cm³ gęstości.
Problemy i wyzwania przy pomiarze stężenia alkoholu
Istotne jest, aby pamiętać, ile dokładnie cukru dodano na początku fermentacji – bez tej informacji nie da się rzetelnie ustalić zawartości alkoholu. Najlepiej przeprowadzać pomiar w pomieszczeniu, którego temperatura wynosi 20°C, wyniki będą wtedy bardzo dokładne. W przypadku przeprowadzenia pomiaru w innej temperaturze, trzeba wprowadzić poprawki, stosując odpowiadające temu tabele zawarte w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25 maja 2006 r. w sprawie liczbowych danych odniesienia dla mieszanin alkoholu etylowego i wody. Podczas ustalania stężenia alkoholu w cieczy należy również pamiętać o tym, że na ich wartość w płynie wpływa obecność innych składników, które mogą zafałszować ostateczny rezultat – obniżyć lub zawyżyć gęstość badanego roztworu. O takich składnikach mineralnych mówi się niecukry. Jeśli zatem chce się dokonać pomiaru zawartości alkoholu w winie, należy wykonać to w destylacie. Margines błędu w takiej sytuacji może oscylować między dwoma kreskami podziału na skali. Opisany sposób pomiaru zawartości alkoholu w cieczy jest najlepszym do przeprowadzenia w warunkach domowych.